Schiedam is het Dutch Distillers District met een reden. In de oude historische binnenstad merk je nog steeds dat de stad vroeger het middelpunt was van de internationale jeneverindustrie.
Van statige herenhuizen, de hoogste molens ter wereld tot oude distilleerderijen en branderijen.
Jeneverreclames Schiedam
Wandelroute
De jeneverreclames zijn op loopafstand van elkaar te bewonderen. Loop een rondje door de historische binnenstad terwijl je geniet van de mooie schilderingen!
Naar Jenever schilderingen route
LOCATIES
Hoogstraat 7. Distilleerderij De Graauwe Hengst
Distillateur Daniel Visser en Zonen is in 1714 aan de Lange Haven opgericht. De firma werd bekend onder de merknaam De Graauwe Hengst. Ze hadden destijds drie panden aan de Hoogstraat 116, 117 en 118 die uitkwamen op de Lange Haven. Deze panden zijn uit het straatbeeld verdwenen en er is nieuwbouw voor in de plaats gekomen. Het bedrijf is in 1927 aan de familie Kleipool verkocht, die al meerdere distilleerderijen bezat. Ze bleven onder de naam ‘De Graauwe Hengst’ tot 1968 aan de Lange Haven functioneren. In 1972 werd de firma overgenomen door van de Henkes Verenigde Distilleerderijen en later door Bols. De merknaam Graauwe Hengst bestaat nu niet meer.
De oorsprong van de naam Graauwe Hengst is niet met zekerheid te zeggen. Eén van de legendes is dat met springtij een uitgeput paard aanspoelde, die was grijs van de modder en werd opgevangen in een schuurtje door het personeel van Daniel Visser.
Boterstraat 87/89. Firma Duys Distilleerderij & Co. De Koorenaar
De firma Duys Distilleerderij & Co. De Koorenaar is in 1797 opgericht in Rotterdam met een zogenaamde rouwstokerij en een distilleerderij. In 1918 is de firma verhuisd naar de Nieuwe Haven 99 in Schiedam onder de naam N.V. Distilleerderijen Duys. De reclameslogan “Een ouwe Duys in ieder huis” was in die tijd misschien wel de eerste en meest bekende reclameslogan. De artistieke reclame is een prachtige ondersteuning van die slogan. De firma werd in 1971 overgenomen door het Wenneker concern in Roosendaal.
Hoogstraat 22. Firma Boll, Dunlop en Van Oordt
David Dunlop, zeekapitein uit een Schotse ondernemersfamilie, vestigt zich in 1755 in Rotterdam. Zijn kleinzoon David richt in 1821 Firma Boll, Dunlop en Van Oordt, branderij en distilleerderij op. Al snel wordt de naam veranderd naar Boll & Dunlop’s Distilleerderij en de firma groeit enorm. Later is deze distilleerderij op de Noordvest 37-45 in Schiedam gevestigd. Amerika wordt een belangrijk exportland van de Rotterdamse ‘Oude Boll, zeer fijne oude genever.’ De afbeelding is ingeschreven sinds 1890. Ook in verschillende andere landen, zoals Praag en Tsjechoslowakije. Op een internationale proeverij in 1920 in Amsterdam is ‘de “Oude Boll” met den eersten prijs (Gouden Medaille) bekroond’.
Het bedrijf is overgenomen door Henkes die het merk Oude Boll met de reclame spreuk “Op je gezondheid” voortzet. Nadat Henkes in 1986 door Bols is overgenomen verdween het merk van de markt.
Broersveld 13. Firma B.A.J. Wittkampf
De firma B.A.J. Wittkampf te Schiedam is opgericht in 1902. De familie Wittkampf heeft veel voor Schiedam betekend. Wilhelmus Adolpus Johannes Wittkampf (1839-1920) was koopman, mouter, distillateur en graanhandelaar. Hij was 2e voorzitter van het Burgerlijk Armbestuur, lid van het bestuur van het ziekenhuis, beschermheer van het Sint Anthoniusgilde de zakkendragers, gemeenteraadslid en hij streed voor het echtheidszegel voor de Schiedamse moutwijnjenever. Hij kwam vooral voor de Schiedamse arbeiders op, zo betoogde hij voor beschutting tegen de regen voor de arbeiders en wist hij enkele loonsverhogingen door te duwen voor de zakkendragers.
Wittkampf is samengegaan met Vrijmoed. Later zijn zij opgegaan in de firma Arie Bitter, die in 1978 ophield te bestaan. Op de Lange Haven 56, is nog een snijraam te zien van Vrijmoed-Wittkampf en een beeldje met de Godin van de Hoop met duif en anker.
Hoogstraat 78. Distillateur P. Melchers
Distillateur P. Melchers had een distilleerderij aan de Lange Haven waar nu het Nationaal Jenevermuseum Schiedam is gevestigd. Distillateur P. Melchers produceerde het merk Locomotief, zowel in Nederland als het buitenland. De steeg naast het museum heet daarom nu de Locomotiefsteeg. In deze steeg is het jeneverkunstwerk van Sjef Hendrickx te bewonderen. Dit is een kunstwerk van 1100 keramieken tegels met 300 jeneverlogo’s erin gedrukt door middel van historische brandmerkijzers.
Herenpad 2 / Broersvest 71. Firma De Vink
De firma De Vink is in 1918 opgericht. De firma De Vink handelde in gedistilleerd, wijn en likeur. Na de eerste wereldoorlog was het beschikken over eigen vrachtauto’s een statussymbool. Dit verklaart een reclame-uiting met daarop “Transport.”
De firma werd vanaf 1941 voortgezet onder de naam fa. Visser en Co. In 1972 is dit overgegaan naar de voormalige Koninklijke Distilleerderij M. Dirkzwager.
Historische Jeneverreclames
Schiedam trots op haar jenever erfgoed en laat dit graag zien. Om het rijke verleden nog beter zichtbaar te maken wordt er iets nieuws toegevoegd aan dit rijtje: schilderingen van historische jenerverreclames.
De historische jeneverreclames zijn geschilderd op ‘ornamentlijsten’. Dit zijn gestucte muurvlakken of blinde ramen voorzien van een gepleisterde lijst die vroeger al ruimte gaven aan reclame-uitingen.
In samenwerking met het Nationaal Jenevermuseum is besloten om reclames uit te kiezen van voormalige distilleerderijen in diverse stijlen en uit verschillende periodes.
ONTHULLING
Op 5 oktober 2024 was er een feestelijke onthulling waarbij Schiedamse woordkunstenaar KWF (Kershawn Rijssel) een stuk voordroeg getiteld: 'Jeneverstad'.
Benieuwd naar zijn woorden? Klik hier.
De nissen zijn geschilderd en gerestaureerd door Signpainters & Co.
Met dank aan SDH Vastgoed.
Verantwoordelijk voor cureren van de werken: Henk Hettinga en Gideon Peele.